Λίγη φυσιολογία …και έντομα!

Τα έντομα είναι ένα τεράστιο σύνολο μικρών παράσιτων(..!) που περιλαμβάνει περισσότερα από ένα εκατομμύριο διαφορετικά είδη σε όλο τον κόσμο μάλιστα! Αυτά τα μικρά παράσιτα μπορεί να μην έχουν το μέγεθος ή την πολυδιάστατη μορφή άλλων ζώων, αλλά έχουν εξελιχθεί και προσαρμοστεί στο περιβάλλον τους και συνεχίζουν να αποτελούν τεράστιας σημασίας κομμάτι του οικοσυστήματος μας! 

Πρώτα από όλα, τι είναι τα ..εντόμα;  

Τα έντομα είναι  ζώα με σκληρή εξωσκελετική κάλυψη, είναι στην ουσία αρθρόποδοδα και έχουν κέλυφος. Τα έντομα έχουν τρία ζευγάρια ποδιών, κερατίνη η οποία αποτελεί τις κεραίες τους, και ένα ζευγάρι φτερά (σε περίπτωση που τα έχουν). Αναπνέουν μέσω μικρών  ανοιγμάτων, τα στόματα, και έχουν ένα απίθανο και ολοκληρωμένο κυκλοφορικό σύστημα…! 

Τα έντομα είναι εξαιρετικά πολυπληθή και βρίσκονται παντού σε όλο τον κόσμο χωρίς διακρίσεις, από τις ερήμους μέχρι τις τροπικές ζώνες και από τις θάλασσες μέχρι τον …Όλυμπο! Στην πλειοψηφία τους είναι φυτοφάγα και αποτελούν απόλυτα ισορροπιστές του οικοσυστήματος μας!

Γνωρίζατε πως πάρχουν διάφορες κατηγορίες εντόμων, μερικές από τις οποίες είναι οι παρασιτικές, οι φυτοφάγες, οι σαπροφάγοι, οι κυνηγητικοί και όσα κάνουν πτήσεις..; Τ εντομοφάγα τρέφονται αποκλειστικά με άλλα ..εντομάκια, ενώ οι παρασιτικές είναι .. παράσιτες όπως και το όνομα τους και μπορεί να βλάψουν τα άλλα ζώα με τα οποία έρχονται σε επαφή. 

Γενικά χαρακτηριστικά εντόμων

Σε αριθμούς ειδών και ατόμων και σε προσαρμοστικότητα και ευρεία κατανομή, τα έντομα είναι ίσως η πιο επιτυχής ομάδα από όλα τα ζώα και μας κερδίζουν! Στην εποχή μας, στην πανίδα κυριαρχούν και ‘’βασιλεύουν’’ με περίπου 1 εκατομμύριο είδη (τα οποία είναι και όσα έχουμε ανακαλύψει μόνο μέχρι τώρα)! Αυτό αντιπροσωπεύει περίπου τα τρία τέταρτα όλων των γνωστών ειδών του ζωικού βασιλείου γενικά. Οι εντομολόγοι εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός των ζωντανών ειδών εντόμων θα μπορούσε να φτάσει τα 5 έως 10 εκατομμύρια σε λίγα χρόνια! Οι τάξεις που περιέχουν τον μεγαλύτερο αριθμό ειδών είναι τα κολεόπτερα σαν τα σκαθάρια, τα λεπιδόπτερα-οι πεταλούδες και σκόροι, τα υμενόπτερα-μυρμήγκια, μέλισσες, σφήκες και τα δίπτερα οι αγαπημένες (όχι) μύγες…!

Εμφάνιση και συνήθειες εντόμων! 

Η πλειονότητα των εντόμων είναι μικρά, συνήθως λιγότερο από 6χιλιοστά  σε μήκος, αν και το εύρος μεγέθους είναι αρκετά διαφορετικό και με αυξομειώσεις. Μερικά από τα φτερωτά σκαθάρια και τις  σφήκες είναι σχεδόν μικροσκοπικά σε σχέση με αυτό που έχουμε στο μυαλό μας!

Σε πολλά είδη η διαφορά στη δομή του σώματος μεταξύ των δύο φύλων είναι τεράστια! Σε ορισμένα έντομα, όπως τα έντομα παραδείγματος χάρη το θηλυκό είναι μια απλή ανενεργή μορφή που κουβαλάει αυγά και το φτερωτό αρσενικό είναι ένα από τα πιο ενεργητικά είδη του ζωικού βασιλείου. Οι τρόποι αναπαραγωγής είναι αρκετά διαφορετικοί και η αναπαραγωγική ικανότητα έχει πολλές μορφές ανάλογα την ποικιλία. Μερικά έντομα, όπως οι μύγες, τρέφονται μόνο στο νεαρό ή προ νυμφικό στάδιο και μένουν χωρίς τροφή κατά τη διάρκεια της απίστευτα σύντομης ενήλικης ζωής τους ας πούμε. Μεταξύ των μελισσών και των μυγών για να μιλήσουμε για ποικιλία εντόμων, οι βασίλισσες μέλισσες μπορούν να ζήσουν έως και 50 χρόνια, ενώ ορισμένες ενήλικες μύγες ζουν λιγότερο από δύο με τρεις ώρες…!  

Μερικά έντομα κάνουν γνωστή την παρουσία τους στο άλλο φύλο με φώτα που αναβοσβήνουν, ήχους και κίνηση, άλλα ξεχωρίζουν επειδή μιμούνται άλλα έντομα σε χρώμα και σχήμα και έτσι αποφεύγουν ή ελαχιστοποιούν την επίθεση από αρπακτικά που τρέφονται την ημέρα και βρίσκουν τη λεία τους μέσα από την κίνηση, όπως τα πουλιά, οι σαύρες και …άλλα έντομα που τρέφονται από το ίδιο είδος ζωής. 

Η συμπεριφορά και η φυσιολογία των περισσότερων εντόμων διαφέρει από τις σχεδόν αδρανείς παρασιτικές μορφές, των οποίων οι προνύμφες βρίσκονται στις θρεπτικές ροές αίματος των ξενιστών τους και τρέφονται ρουφώντας τους, μέχρι λίβελλοι που κυνηγούν τα θύματα τους στον αέρα μιλώντας για ακραία νούμερα πτήσεων! 

Σε ορισμένες περιπτώσεις τα ενήλικα έντομα σε ζευγάρια ή σε σμήνη κάνουν περίπλοκες προετοιμασίες για τα μικρά που θα τα διαδεχτούν, σε άλλες η μαμά μόνη υπερασπίζεται ή ταΐζει τα μικρά της και σε άλλες πάλι τα μικρά προστατεύονται από περίπλοκες κοινωνίες εντόμων τα σμήνη! Ορισμένες αποικίες εντόμων, όπως οι αγαπημένοι τερμίτες και τα μυρμήγκια μπορεί να φτάσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε πληθυσμούς εκατομμυρίων κατοίκων …! 

 Οι επιστήμονες που είναι εξοικειωμένοι με τα έντομα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσπάθεια να εκτιμήσουν μεμονωμένους αριθμούς εντόμων πέρα από εκτάσεις λίγων στρεμμάτων ή λίγων τετραγωνικών μέτρων και συνεχίζουν να ψάχνουν, είναι γνωστό άλλωστε πως δεν έχουμε βρει, ανακαλύψει όλα τα έντομα! Τα στοιχεία αλλάζουν συχνά. Οι μεγάλοι πληθυσμοί που υπάρχουν και που καθιστούν την έρευνα δύσκολη,  η μεγάλη ποικιλία και το μικρό τους μέγεθος, οι συχνές αναπαραγωγές και η αφθονία φαγητού και πηγής τροφής, τα καθιστά εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα προς έρευνα, και αξιόλογους ”αντιπάλους”!

Τα έντομα προσαρμόζονται σε κάθε σπιθαμή και παντού αρκεί να έχουν περιβάλλον γλυκού νερού και όπου υπάρχει διαθέσιμη τροφή, από το γειτονικό σας πάρκο μέχρι την αυλή και… Το σπίτι σας!  

Τα έντομα παίζουν πολλούς σημαντικούς ρόλους στη φύση. Βοηθούν τα βακτήρια, τους μύκητες και άλλους οργανισμούς στην αποσύνθεση της οργανικής ύλης και στον σχηματισμό του εδάφους καθώς επίσης στην επικονίαση. Η αποσύνθεση του πτώματος, για παράδειγμα, που προκαλείται κυρίως από βακτήρια, επιταχύνεται από τα σκουλήκια των μυγών!  Οι δραστηριότητες αυτών των προνυμφών, οι οποίες διανέμουν και καταναλώνουν βακτήρια, ακολουθούνται από εκείνες του  μισητού σκόρου και των σκαθαριών, οι οποίοι διασπούν τις τρίχες και τα φτερά. Έντομα παρέα με λουλούδια έχουν εξελιχθεί απίστευτα μαζί! Πολλά φυτά εξαρτώνται από τα έντομα παραδείγματος χάρη για την επικονίαση! Μερικά έντομα είναι αρπακτικά άλλων και λοιπά! 

Σημασία έχει αφενός η διατήρηση της  υγιούς σχέσης μας με αυτά! Ο έμπειροι γεωπόνοι μας, είναι εδώ για να σας λύσουν κάθε απορία τόσο για τον κόσμο των εντόμων, όσο και για τους τρόπους διαχείρισης… Καθώς και των προβλημάτων που προκαλούν!