Αποτελεσματική Αντιμετώπιση Ψύλλων

Τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται, όλο και πιο συχνά,  προβλήματα παρασίτωσης από ψύλλους, όχι μόνο σε αγροτικές ή περιαστικές  περιοχές, αλλά και σε περιοχές μέσα στον αστικό ιστό. Οι ψύλλοι είναι εκτοπαράσιτα των ζώων και του ανθρώπου  που με τα νύγματά τους προκαλούν άμεση ενόχληση στον άνθρωπο. Εκτός από την άμεση ενόχληση του νύγματος, οι ψύλλοι μπορεί να μεταφέρουν παθογόνους μικροοργανισμούς που αποτελούν συνήθη αίτια σοβαρών ασθενειών. Οι προτιμώμενοι ξενιστές των ψύλλων είναι τα κατοικίδια ζώα (γάτες, σκύλοι, πτηνά κλπ) ή ο ίδιος ο άνθρωπος, ενώ πολλές φορές μεταφέρονται στο χώρο μας από τη μεταφορά χαρτοκιβωτίων , ξύλων για καύση ή  κοπριάς και χώματος.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
Τα ενήλικα είναι σχετικά μικρά σε μέγεθος ( 1-4mm) , το σχήμα τους είναι ωοειδές και συμπιεσμένο πλευρικά. Το χρώμα τους ποικίλλει από ανοιχτό έως σκούρο καστανό. Δεν έχουν πτερύγες , ωστόσο υπάρχουν 3 ζεύγη ισχυρών και ανεπτυγμένων ποδιών. Οι προνύμφες είναι σχετικά μικρές (2mm) και άποδες με χρώμα ανοιχτό καστανό , ενώ φέρουν μικρές τρίχες σε όλα τα άρθρα του σώματος τους. Τα αυγά έχουν χρώμα λαμπερό του μαργαριταριού και καθώς αναπτύσσεται το έμβρυο γίνεται κίτρινο.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Ο βιολογικός κύκλος περιλαμβάνει τα στάδια αυγό – προνύμφη –νύμφη – ενήλικο και μπορεί να είναι πολύ σύντομος (2-3 εβδομάδες) για ορισμένα είδη κάτω από κατάλληλες συνθήκες , αλλά και σημαντικά μεγαλύτερος , όπου είναι και το πιο σύνηθες (20 μήνες ή και περισσότερο). Το θηλυκό αποθέτει 300-1200 αυγά σε μικρές ομάδες των 3-25 αυγών κάθε μέρα. Τα αυγά εκκολάπτονται σε 2-14 ημέρες. Οι ψύλλοι τρέφονται με το αίμα των ζώων ή του ανθρώπου και δεν έχουν αποκλειστικό ξενιστή. Π.χ ο ψύλλος της γάτας εύκολα θα αναζητήσει τροφή σε ανθρώπους εάν απουσιάζει ο προτιμώμενος ξενιστής του ή όταν είναι σπάνιοι στο χώρο. Η θρέψη των ψύλλων σε μη προτιμώμενους ξενιστές έχει μειωμένο αποτέλεσμα στην γονιμότητα του , άρα και μείωση του πληθυσμού. Οι ψύλλοι μπορούν να αντέξουν τόσο την αφυδάτωση του σώματός τους , αλλά και την παρατεταμένη ασιτία για 6 μήνες ή ακόμη και περισσότερο όταν απουσιάζουν οι κατάλληλοι ξενιστές.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Οι ενήλικοι ψύλλοι οι οποίοι αποφεύγουν το φως  βρίσκουν καταφύγιο ανάμεσα σε τρίχωμα ή φτερά των ζώων ή σε ανθρώπους , κάτω από τα ρούχα , μέσα σε κρεβάτια.

Τις προνύμφες των ψύλλων θα τις συναντήσουμε σε πατώματα κατοικιών , μέσα σε φωλιές , μέσα σε απορρίμματα , σε χώρους που αναπαύονται και συχνάζουν τα κατοικίδια. Παρουσιάζουν μεγάλη κινητικότητα και αποφεύγουν το φώς.

ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ (ενοχλήσεις από ψύλλους)

Παρόλο που ορισμένα είδη ψύλλων μπορεί να είναι σημαντικοί φορείς ασθενειών , το πιο συνηθισμένο παράπονο γι’ αυτούς αφορούν στην όχληση που προκαλείται από τα νύγματά τους. Επίσης , οι γρήγορες κινήσεις των ψύλλων πάνω στο δέρμα προκαλούν σοβαρή όχληση και εκνευρισμό , που χειροτερεύει λόγω της αδυναμίας σύλληψης τους, οπότε κατά τις ώρες ανάπαυσης προκαλείται αϋπνία. Συνεχείς νύξεις στο δέρμα του ξενιστή προκαλούν κνησμό και στη συνέχεια ερεθισμό εξαιτίας του κνησμού. Όταν ο ψύλλος τρυπήσει με τα στοματικά του μόρια το δέρμα του ξενιστή, το αίμα αντλείται και συγχρόνως εγχέεται σίελος, μέσω του σιελοφόρου αγωγού , που εμποδίζει την πήξη του αίματος και είναι αιτία δημιουργίας αντίδρασης του δέρματος που εκδηλώνεται ως ερύθρημα ή οίδημα. Το νύγμα από ψύλλο είναι χαρακτηριστικό γιατί παρουσιάζει μία μικρή μαύρη κηλίδα που μπορεί να είναι ορατή για αρκετές ημέρες ενώ το γύρω από την κηλίδα δέρμα με το ερύθρημα  ή οίδημα επανέρχεται σχετικά γρήγορα. Οι ψύλλοι συχνά νυσσούν τους ανθρώπους στους αστραγάλους και τα πόδια, αλλά τη νύχτα, κατά τη διάρκεια του ύπνου, νυσσούν σε άλλα μέρη του σώματος. Συνεχείς προσβολές  από ψύλλους  είναι υπεύθυνες για διανοητικές καταστάσεις γνωστές ως (παραισθησιακή παρασίτωση) , οι οποίες κάνουν τους ασθενείς να υποφέρουν από φανταστική παρουσία παρασίτων , που μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή κατάσταση.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Προληπτικά μέτρα

1. Συχνό σκούπισμα όλων των χώρων , και ειδικά κάτω από χαλιά , καναπέδες , κρεβάτια και σε σημεία όπου συχνάζουν και αναπαύονται τα κατοικίδια ζώα.
2. Τακτικό τίναγμα των χαλιών.
3. Τακτικό τίναγμα των στρωσιδιών ανάπαυσης των κατοικίδιων ζώων και συχνό πλύσιμο σε υψηλές θερμοκρασίες .
4. Χτένισμα μία φορά στις 10 ημέρες του κατοικίδιου με ειδική χτένα για ψύλλους.
5. Δημιουργία ενός αφιλόξενου χώρου (απομάκρυνση τροφών και νερού) , προκειμένου να κρατήσουμε τα αδέσποτα και τα τρωκτικά μακριά από τους χώρους της κατοικίας μας.
6. Απομάκρυνση διαφόρων υλικών όπως : ξύλα , χαρτοκιβώτια , ρούχα τα οποία μπορούν να γίνουν εστία ανάπτυξης.
7. Προσοχή στη μεταφορά χαλιών , στρωσιδιών των θηλαστικών . για αποφυγή διασκορπισμού των αυγών των ψύλλων στο χώρο.

Χημική καταπολέμηση

Για την ολοκληρωμένη καταπολέμηση της παρασίτωσης από ψύλλους ενδείκνυται, πέρα από τα προληπτικά μέτρα, η χημική καταπολέμηση του φαινομένου. Σε αυτή  την περίπτωση χρησιμοποιούνται ακμαιοκτόνα και προονυμφοκτόνα σκευάσματα  άοσμα και ακίνδυνα για τον άνθρωπο, που δεν αφήνουν ίχνη και δεν διαβρώνουν τις κοινές επιφάνειες. Όλα τα σκευάσματα  που χρησιμοποιούνται φέρουν τις ειδικές εγκρίσεις από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ο ψεκασμός γίνεται με μηχανήματα νεφελοψεκασμού ή ψεκαστήρες χαμηλής πίεσης, με ειδικά ακροφύσια,  για να υπάρξει διείσδυση του σκευάσματος  και στα πιο δυσπρόσιτα μέρη που αποτελούν εστίες ανάπτυξης και αναπαραγωγής των ψύλλων.

ΓΝΩΡΙΖΤΕΤΕ ΟΤΙ :

• Μία εστία ψύλλων μπορεί να παραμείνει αδρανής σε ένα άδειο σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα και να ενεργοποιηθεί όταν κατοικηθεί από νέους ενοίκους.
• Οι ψύλλοι μπορούν να πηδούν περίπου 20εκ. κάθετα και 30εκ. ή και περισσότερο οριζόντια.
• Τα θηλυκά των ψύλλωνεάν δεν τραφούν με αίμα , δεν μπορούν να γεννήσουν.
• Ο ψύλλοςμπορεί να πηδήξει μέχρι και 200 φορές το ύψος του σώματός του.
• 10 θηλυκά ψύλλωνεντός 30 ημερών, μπορούν να δώσουν ½ εκατομμύριο διαφορετικά στάδια ζωής.
• Ο ψύλλοςδεν μπορεί να επιβιώσει σε νερό.
• Οι ενήλικοι ψύλλοιέλκονται από την κίνηση – δόνηση, το CΟ2, την θερμοκρασία του σώματος.
• Ένας τυπικός πληθυσμός αποτελείται από 50% αυγά , 35% προνύμφες , 10% νύμφες , 5% ενήλικοι.

Για την σύνταξη του παραπάνω κειμένου χρησιμοποιήθηκαν οι παρακάτω πηγές :

Site : www.entomotexniki.gr

ΜΑΤΘΙΛΔΗ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ – ΣΟΥΛΤΑΝΗ , ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ , ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΟΥΛΤΑΝΗ – ΖΟΥΡΟΥΛΙΔΗ , Θεσσαλονίκη 2011  . ΕΝΤΟΜΑ & ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΟΠΟΔΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ. Εκδόσεις :  Publish City.